YENİLİĞİN 20. YILI

Yıl 1996. İnsanın içini kıpır kıpır ettiren hareketli İspanyolca pop şarkısı Macarena tüm dünyayı kasıp kavururken, film severler de Ajan Ethan Hunt’ın Görevimiz Tehlike film serisinin ilkinde bir köstebek ağını ve cinayetleri ortaya çıkarışını ve çalınan bilgisayar disklerini buluşunu beyazperdede izlerken heyecandan neredeyse koltuklarında duramıyordu. Aynı zamanlarda KONE de makine dairesiz asansörü olan MonoSpace®’i piyasaya ilk kez sunmuştu.

Çığır açan bu yenilik, sektördeki montaj ve üretim teknolojisini tamamen değiştirmiş ve hem kaplanan alan hem de enerji verimliliği açılarından büyük gelişmeler sağlamıştı. Ancak bu yeniliğin temelleri, Harri Hakala’nın 90’lı yılların başlarında parkta koşu yaparken aniden bir aydınlanma yaşadığı günde atıldı.

O zamanlar KONE’de bir mühendis olarak görev yapan Hakala, lineer motorlar üzerinde çalışıyordu. Koşarken, motorlu bir çekiş sistemi (lineer motorlara bel bağlamaktan ziyade) yaratma fikri içine doğdu. “Çok önemli bir şeyi icat ettiğimi biliyordum,” diyor Hakala o zamanları hatırlarken. Hakala o anın MonoSpace’in doğuşunu sembolize ettiğine inanıyor.

Halen KONE’de Araştırma Direktörü görevini yürüten Hakala ayrıca şunları söylüyor: “MonoSpace asansör için ihtiyaç duyulan şey, asansör kuyusu içine yerleştirilebilecek kadar düz motorlu bir çekiş sistemi olan disk şekline sahip EcoDisc sistemiydi.”

O zamana kadar kaldırma makinesinin son derece büyük boyutlu bileşenleri ayrı bir oda içerisinde muhafaza ediliyordu (binanın ya alt ya da üst kısmında). KONE’nin EcoDisc teknolojisi bu alanı boşaltarak mimarların alan kullanımı konusunda daha yaratıcı olmalarına imkan tanıdı.

İlk EcoDisc motor KONE’nin Finlandiya’da Hyvinkää şehrinde bulunan Ar-Ge merkezinde yaratıldı. Hakala, bir altyüklenici, mekanik tasarımcılar ve elektrikçilerden oluşan 6 kişilik bir ekip ilk prototip üzerinde son derece dikkatli bir şekilde çalıştı.

“İlk çalışan EcoDisc prototipi, 1993 yılının son günlerinde şirket yönetimi için bir Yeni Yıl armağanı oldu,” diyor Hakala. Ardından ekip teknolojiyi büyük bir tutkuyla geliştiren ve test eden yaklaşık 20 kişiye ulaştı.

İlk başlarda “Greenstar” (Yeşil Yıldız) adı verilen KONE MonoSpace asansörlerin ilk üretilenleri, 1995 yılında gerçekleştirilen piyasaya sunum öncesi testlerinin bir parçasını teşkil etmek üzere Hollanda’daki pilot müşterilere satıldı.

Başlangıçta alçak binalara yönelik olarak dizayn edilen teknoloji, daha sonra orta ve yüksek binalara da adapte edildi. Makine dairesiz asansörlere olan talep hızla artış gösterdi. Asansör üretimi, İtalya’nın Milano şehrine yakın konumdaki KONE fabrikasına taşındı ve ayrıca KONE EcoDisc kaldırma makinelerinin üretimine yönelik olarak Hyvinkää şehrinde yeni bir fabrika inşa edildi. 90’lı yılların sonlarında, KONE EcoDisc ailesi kaldırma motorları, KONE’nin amiral gemisi ürün yelpazesi konumuna geldi.

KONE 2012’ye geldiğimizde, MonoSpace®’in yeni ve geliştirilmiş versiyonunu tanıtmaya hazırdı. “Bu proje, daha fazla seyir konforu istediklerini belirten Asyalı müşterilerimizden aldığımız geribildirimle başladı. Böylece en iyisini daha da iyi yapıp yapamayacağımızı görmek için harekete geçtik,” diyor KONE’nin Teknolojiden Sorumlu Başkanı Tomio Pihkala.

KONE EcoDisc makine yenilenmiş, frenler geliştirilmiş, hareket kontrolü iyileştirilmiş, kaldırma sistemi merkezileştirilerek daha düşük sürtünme özellikleri eklenmiş ve genel kabin yapısı daha da sağlamlaştırılmıştı.

“Kılavuz rayları üzerine herhangi bir kuvvet uygulanmadığından çok daha az sürtünme, gürültü ve titreşim sağlandı,” diyor Pihkala.

Hepsi bundan ibaret değildi. Yeni asansör ayrıca enerji tüketimi açısından daha verimliydi. Geliştirilmiş EcoDisc’in bakır sargı sistemi ısı ile kaybolan enerji miktarını da azaltıyordu ve bundan başka bekleme modu seçeneği de asansörün kullanılmadığı zamanlarda enerji tüketiminin sıfıra yakın bir noktaya düşmesi anlamına geliyordu. Uzun ömürlü LED aydınlatma ve enerjiyi binada yeniden kullanım için geri dönüştüren rejeneratif sürücüler, geliştirilmiş ürünü dünyada enerji verimliliği açısından en etkin asansör haline getirdi.

Dizayn da Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da gerçekleştirilen detaylı trend araştırmaları bazında modernize edildi. Temel iç dizayn seçenekleri koleksiyonu global olarak aynı kalırken, malzemeler, renkler, desenler, aksesuarlar ve ekipmanlar farklı piyasalara göre yerelleştirildi.

Sinyalizasyon gibi özellikler de sezgisel kullanıcı dostu hale gelecek şekilde modernize edildi. Yaşlılar veya görme bozukluğu olan kişiler için görünürlüğü yüksek gösterge ve rakamlara özel dikkat gösterildi. Değişen peyzajlara yönelik talepleri karşılamak için belirli birtakım güncellemeler yapılacak olsa da, yaratıcısı Hakala’nın da dediği gibi MonoSpace her zaman vazgeçilmez olacak ‘klasik bir dizayn” olarak karşımızda duruyor.